Od stycznia 2022 pracownik będzie mógł otrzymać L4 z powodu wypalenia zawodowego. Jak pokazują badania stanu zdrowia psychicznego Polaków, nie jest to wcale rzadka przypadłość. Szacuje się, że na problemy ze zdrowiem psychicznym cierpi aż 8 mln osób.
Wypalenie zawodowe – objawy
Światowa Organizacja Zdrowia zdecydowała wpisać wypalenie zawodowe do Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD-11). Jest definiowane jako syndrom, który ma znaczący wpływ na stan zdrowia i funkcjonowanie jednostki. Co ważne, wypalenie musi występować długotrwale (nie jest to jeden stresujący dzień w pracy).
Objawy wypalenia to m.in. dolegliwości ze strony ciała (zmęczenie, bóle mięśni, bezsenność) oraz ze strony psychiki (utrata motywacji, niechęć do podejmowania aktywności, poczucie bezsensu i smutku). To przekłada się na zachowania człowieka. Osoba cierpiąca na syndrom wypalenia niechętnie spotyka się z innymi, nie chce podejmować kolejnych wyzwań, ignoruje swoje obowiązki i jest wybuchowa.
Wypalenie zawodowe – czy to częsta przypadłość?
Badania dotyczące zdrowia psychicznego Polaków były prowadzone przez Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie. Pierwsze badanie (EZOP) odbyło się w 2011 roku, a kolejne (EZOP II) w 2021r. Już dziesięć lat temu odpowiedzi respondentów wskazywały na poważne obciążenie zdrowia psychicznego przez pracę, które (przy stałym natężeniu w dłuższym okresie czasu) może się przerodzić w wypalenie zawodowe.
W 2011 roku na poczucie zdenerwowania w ostatnich 30 dniach uskarżało się prawie 76% badanych. Nieco mniej osób odczuwało zmęczenie (prawie 60%), gniew (54%), niepokój i zniecierpliwienie (53%). Jednocześnie wiele osób miało dolegliwości mogące wskazywać na wypalenie zawodowe, takie jak poczucie przygnębienia (46,6%), silnego przygnębienia, gdy nic nie podnosi na duchu (ponad 40%) oraz poczucie utraty nadziei (ponad 29%).
Rola pracodawcy w przeciwdziałaniu wypaleniu zawodowemu
Leczenie wypalenia zawodowego może trwać miesiącami, dlatego lepiej zapobiegać jego wystąpieniu. Część przyczyn leży po stronie pracownika i jego osobowości (np. niskie poczucie wartości, wrażliwość na krytykę, lękliwość), ale istnieją też przyczyny zewnętrzne. To one powinny być modyfikowane przez pracodawców, by zapobiegać wypaleniu.
Do najczęściej spotykanych należą: nadmierne obciążenie pracą, zbyt wiele obowiązków, konieczność zostawania „po godzinach”, czy brak wsparcia. Negatywnie na samopoczucie pracowników wpływa również kultura organizacyjna uniemożliwiająca rozwój, awans i otwartą komunikację oraz chaos w systemie zależności i odpowiedzialności.
Zmiany powyższych nawyków nie są kosztowne. Oprócz optymalizacji kultury organizacyjnej, pracodawcy oferują również dodatkowe benefity, takie jak np. opieka psychologiczna i psychiatryczna w ramach pakietu świadczeń medycznych lub dodatkowe dni wolne od pracy (płatne). W efekcie nawet niewielkie modyfikacje funkcjonowania firmy mogą wpływać pozytywnie na samopoczucie pracowników, ich zadowolenie oraz motywację do pracy.
Wszystkie dane pochodzą z raportów z badania EZOP i EZOP II, dostępnego na stronie badania.
