W sytuacji, gdy w zakładzie pracy miał miejsce wypadek mogący być wypadkiem śmiertelnym, pracodawca ma obowiązek postępowania zgodnie z procedurą. Pozwala ona nie tylko podejmować działania, których celem jest ratowanie zdrowia i życia poszkodowanego, ale również zabezpieczyć we właściwy sposób miejsce wypadku, co pozwoli prokuraturze odtworzyć jego przebieg i okoliczności.
Zdarzenia śmiertelne w 2021 roku (wg wstępnych danych GUS z 8.04.2022) stanowiły 0,3% wszystkich wypadków. Najczęściej miały miejsce w budownictwie (prawie 25% wszystkich incydentów) oraz w przetwórstwie przemysłowym (22%). Równie niebezpiecznie pracowało się w transporcie i gospodarce magazynowej (ok. 17%) oraz w handlu i naprawie pojazdów samochodowych (ok. 10%). Pozostałe branże odnotowały niższy procent wypadków śmiertelnych lub nie odnotowały ich wcale.
Działania pracodawcy w razie śmiertelnego wypadku przy pracy
Śmiertelny wypadek przy pracy nie musi skończyć się zgonem poszkodowanego na miejscu zdarzenia. Zgodnie z definicją, śmierć może nastąpić do 6 miesięcy od incydentu (np. na skutek odniesionych urazów). Dlatego też każdy ciężki wypadek przy pracy należy traktować jako potencjalnie śmiertelny, zabezpieczając ewentualne dowody i prowadząc właściwie postępowanie powypadkowe.
Informację o wypadku pracodawca powinien otrzymać niezwłocznie od brygadzisty, poszkodowanego lub innego pracownika, który był świadkiem zdarzenia.
Podstawowym zadaniem pracodawcy jest udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu, a także zabezpieczenie miejsca wypadku. Pomoc udzielana jest do momentu przyjazdu służb ratunkowych, nawet wtedy, gdy poszkodowany nie daje oznak życia (należy prowadzić reanimację do czasu przybycia lekarza). Jeżeli to możliwe, poszkodowany powinien być zabrany ze strefy zagrożenia i przygotowany do transportu medycznego.
Zabezpieczenie miejsca wypadku polega na ustaleniu obszaru – strefy zagrożenia – i ewakuowaniu stamtąd ludzi. W strefie tej należy zastosować dodatkowe czynności zabezpieczające, takie jak np. odcięcie zasilania maszyn i urządzeń oraz wyłączenie instalacji. Obszar niebezpieczny musi zostać wygrodzony i oznaczony, by nikt z postronnych nie mógł tam wejść. To ważne nie tylko ze względu na bezpieczeństwo, ale także z powodu późniejszych prac prokuratury na miejscu wypadku. Wszystkie narzędzia czy urządzenia powinny pozostać na swoich miejscach, by ułatwić ustalanie przyczyn i przebiegu zdarzenia.
Informacja o śmiertelnym wypadku przy pracy
Pracodawca ma obowiązek wezwania służb ratunkowych, którym przekazuje poszkodowanego. Musi również przekazać informację o zdarzeniu służbie BHP (pisemnie), która podejmie działania związane z wyjaśnianiem okoliczności i przyczyn wypadku.
Jeżeli zdarzenie ma skutki śmiertelne (lub może takie mieć – wypadek jest kwalifikowany jako ciężki), wówczas pracodawca powiadamia prokuraturę i inspektora pracy.
Służba BHP wraz z pracodawcą powołuje zespół powypadkowy, którego zadaniem jest zbadanie okoliczności zdarzenia, określenie jego przebiegu oraz stwierdzenie co doprowadziło do tego, że wypadek miał miejsce. Na podstawie dostrzeżonych uchybień w obowiązujących zasadach bezpieczeństwa i higieny pracy formułowane są wnioski, których wprowadzenie ma zapobiegać podobnym sytuacjom w przyszłości. Więcej o powoływaniu i pracach zespołu powypadkowego piszemy TUTAJ.
Efektem prac zespołu jest protokół powypadkowy. To dokument, w którym znajdują się ustalenia poczynione przez zespół oraz zalecenia zmian w firmie (np. dodatkowe szkolenia BHP dla pracowników lub ściślejszy nadzór BHP nad ich pracą). W protokole znajduje się również informacja o tym, czy incydent może być uznany za wypadek przy pracy i kto ponosi winę za jego wystąpienie. Bardziej szczegółowo o protokole i jego wymogach formalnych piszemy TUTAJ.
