Wypadek przy pracy może się wydarzyć nawet tam, gdzie spełnione są wszystkie wymogi BHP, nadzór BHP działa sprawnie, a pracownicy przestrzegają zaleceń. Żadna firma nie jest w 100% zabezpieczona przed takimi incydentami, dlatego warto wiedzieć, jak zachować się w sytuacji, gdy się pojawią.

Wypadek przy pracy – pierwsze działania

Pierwszym i podstawowym działaniem jest zabezpieczenie osób poszkodowanych w trakcie incydentu i ochrona pozostałych pracowników, którzy mogliby również ulec wypadkowi. Zdarzenie powinno być natychmiast zgłoszone pracodawcy – może to zrobić sam poszkodowany (jeżeli pozwala mu na to stan zdrowia), inni pracownicy lub nadzór BHP. Natychmiast należy podjąć działania ratunkowe, jeżeli poszkodowany wymaga udzielenia pierwszej pomocy i wezwać profesjonalnych ratowników medycznych.

Zabezpieczenie miejsca wypadku przy pracy

Bardzo ważnym elementem profilaktyki dalszych urazów jest zabezpieczenie miejsca wypadku. Pracodawca ma prawo (i obowiązek!) zamknąć miejsce wypadku przed dostępem osób postronnych, jak również unieruchomić urządzenia i maszyny, których wadliwa praca spowodowała uraz pracownika. Jeżeli jest taka konieczność należy też odciąć dopływ prądu lub innych mediów.

Co ważne, pracodawca nie powinien ingerować w organizację miejsca, gdzie wydarzył się wypadek i w usytuowanie maszyn – powinno ono zostać w takim stanie, w jakim było podczas zdarzenia. Układ pomieszczenia i rozlokowanie urządzeń mogą być istotną informacją dla prokuratora lub inspektora PIP, badających przyczyny wypadku przy pracy. Zadaniem pracodawcy będzie więc również zabezpieczenie urządzeń przed przestawieniem lub uruchomieniem, jednak trzeba pamiętać, że priorytetem jest zawsze ochrona zdrowia i życia ludzi. Jeżeli wymaga ona wprowadzenia zmian w pomieszczeniu (np. trzeba odsunąć maszynę, by dostać się do poszkodowanego), wówczas należy to zrobić.

Miejsce musi zostać oznakowane i zabezpieczone przed dostępem, tak by nikt nie wchodził na jego teren i nie próbował uruchamiać uszkodzonych maszyn (może to doprowadzić do kolejnego incydentu). Można je uruchomić dopiero po zakończeniu procedur powypadkowych: oględzin i zrobieniu niezbędnej dokumentacji fotograficznej lub rysunkowej. Decyzja o włączeniu maszyn podejmowana jest przez pracodawcę, ale musi mieć on zgodę prokuratora i inspektora PIP, jeżeli są oni zaangażowani w ustalanie przyczyn zdarzenia. Jeżeli nie, wówczas decyzja należy do pracodawcy (po konsultacji z nadzorem BHP oraz zgodzie UDT – jeżeli jest to wymagane).

Należy pamiętać, że nawet w sytuacjach, gdy wypadek ma skutek śmiertelny (a więc będzie analizowany przez prokuraturę i PIP) priorytetem działań jest ochrona zdrowia i życia innych zatrudnionych.

Wypadek przy pracy – zgłoszenie do PIP, prokuratury, UDT

Nie każdy wypadek przy pracy wymaga zgłoszenia do Państwowej Inspekcji Pracy i Prokuratury. Obowiązkiem pracodawcy jest poinformowanie jedynie o najcięższych wypadkach (ze skutkiem śmiertelnym lub ciężkim), a także o zdarzeniach zbiorowych (gdy w skutek incydentu ucierpiało więcej osób).

Wielu pracodawców, przy podejmowaniu decyzji o ponownym uruchomieniu maszyny, zapomina o roli Urzędu Dozoru Technicznego. Tymczasem każdy wypadek spowodowany przez urządzenie techniczne (podlegające nadzorowi UDT) wymaga zawiadomienia również tej instytucji – ona także będzie prowadziła swoje postępowanie. Zabronione jest uruchamianie urządzenia przed kontrolą przedstawiciela UDT i bez jego zgody.