Firmy, w których wdrożone są systemy zarządzania BHP mogą się pochwalić znacznie mniejszą ilością wypadków przy pracy, niż przedsiębiorstwa, w których po prostu przestrzega się prawa. Przeprowadzone badania pokazują, że wynika to z przyjętej polityki firmy w zakresie bezpieczeństwa pracy oraz konsekwentnej jej realizacji, budującej kulturę poszanowania zasad bezpiecznej pracy.
Prawidłowo funkcjonujący system zarządzania BHP powinien zostać oparty o wskazówki zawarte w polskich normach PN-N-18001:1999 „Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wymagania” oraz PN-N-18004:2001 „Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wytyczne”. Jak pokazują badania, tylko takie systemy mają znaczący wpływ na minimalizowanie ryzyka wypadku przy pracy. Zbudowany w oparciu o wymagania powyższych norm system wymaga stworzenia oraz wdrożenia polityki bezpieczeństwa i higieny pracy. Od przedsiębiorców i osób zarządzających pracownikami wymaga się regularnego kontrolowania realizacji polityki oraz wprowadzania koniecznych działań korygujących funkcjonowanie całego systemu. To w wyniku bieżącej analizy sytuacji i systematycznego dostosowywania działań prewencyjnych do dokonywanych zmian, systemy zarządzania BHP są tak wysoce efektywne.
Dzięki stałemu monitorowaniu systemu pod kątem zabezpieczania pracowników przed zagrożeniami dla zdrowia oraz konsekwentnemu wdrażaniu polityki zarządzania BHP, tworzy się kultura organizacyjna w firmie, w której dbałość o bezpieczeństwo pracy jest ważnym czynnikiem. Wśród pracowników budowana jest świadomość wagi zagadnień związanych z BHP, co sprawia, że zaczynają oni bardziej zwracać uwagę na sposób wykonywanej pracy. Wspólne ustalenie celów do osiągnięcia (we współpracy pracodawcy i zatrudnionych) angażuje pracowników w ich realizację.
System nie funkcjonuje jako coś oderwanego od rzeczywistości, ale jest z nią zbieżny. Regularne, okresowe przeglądy wdrożonej polityki BHP dostosowują go do zmieniających się warunków i okoliczności pracy, co jeszcze bardziej wzmacnia świadomość BHP wśród pracowników. W przeciwieństwie do standardowych rozwiązań, opartych jedynie o przestrzeganie przepisów prawa, system zarządzania BHP pozwala posunąć się o krok naprzód, budując wśród pracowników kulturę bezpiecznej i higienicznej pracy.