Stanowisko pracy administracyjno – biurowej powinno być zorganizowane nie tylko zgodnie z normami bezpieczeństwa i higieny pracy, ale również spełniać wymagania ergonomii, zapewniając pracownikom wygodę podczas wypełniania swoich obowiązków. Niestety, niektóre ze stanowisk biurowych sprawiają wrażenie, że zostały przygotowane ad hoc i bez uwzględnienia obowiązujących przepisów.

Podstawowe zasady organizacji stanowiska pracy

Za stanowisko pracy uważa się miejsce, gdzie pracownik spędza przynajmniej 4 godziny na dobę. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy precyzuje najważniejsze zasady organizacji stanowiska pracy. Należy do nich zapewnienie:

• Odpowiedniego oświetlenia (preferowane jest światło naturalne, które może być uzupełnione lub zastąpione światłem sztucznym)
• Komfortowej temperatury (min. 14 °C dla pomieszczeń produkcyjnych i min. 18 °C dla pomieszczeń biurowych) i warunków cieplnych
• Wystarczającej wentylacji (powinna zapewniać wymianę powietrza przynajmniej 0,5-krotną w ciągu godziny lub być wspomagana wentylacją mechaniczną)
• Ochrony przed wilgocią (pomieszczenie nie może być np. zagrzybione)
• Bezpieczeństwa przed innymi czynnikami, mogącymi szkodzić zdrowiu (takimi jak np. hałas lub drgania)

Pomieszczenie powinno mieć wystarczającą powierzchnię, by można było komfortowo wykonywać swoje obowiązki: co najmniej 13 m³ na każdego pracownika i nie mniej niż 2 m² podłogi. Nie może być ona zajmowana np. przez stojące tam dokumenty lub sprzęt komputerowy. Wysokość pomieszczenia nie powinna być mniejsza niż 3 m w świetle (lub 3,3 m, gdy występują czynniki szkodliwe), jednak rozporządzenie przewiduje wyjątki od tej zasady (w §20 ust. 3).

Stanowisko pracy biurowej nie powinno być zlokalizowane poniżej poziomu gruntu (np. w piwnicy), chyba że takie są wymagania produkcyjne. Jednak każde odstępstwo od tej zasady musi zapewniać spełnienie wymogów techniczno – budowlanych, co jest potwierdzane zgodą inspektora PIP.

Każdy zatrudniony musi mieć swobodny dostęp do miejsca, gdzie pracuje. Ciągi komunikacyjne powinny być wysokie przynajmniej na 2 m (wyjątkowo może to być 1,8 m, ale wówczas wymaga odpowiedniego oznakowania), a dojście do stanowiska pracy nie może być tarasowane innymi przedmiotami.

Każde stanowisko powinno być również dostosowane do liczby osób, wykonywanych czynności i uwzględniać ich specyfikę. Nadzór BHP ma obowiązek monitorować, czy te zasady zostały wprowadzone i może wnioskować do pracodawcy o wprowadzenie zmian, jeżeli nie są przestrzegane.

Ergonomia stanowisk pracy biurowej

Ważnym wymogiem jest dostosowanie stanowiska do rodzaju wykonywanej pracy. Przy aranżacji należy uwzględnić również psychofizyczne właściwości zatrudnionych, zapewniając im wystarczającą przestrzeń do realizacji zadań.

Stanowisko musi spełniać wymogi ergonomii, co powinno być stale kontrolowane przez nadzór BHP. Pracownik nie powinien wykonywać swoich zadań w wymuszonej pozycji. Musi mieć również zapewnioną wystarczającą ilość miejsca do pracy, odpowiednie wyposażenie (krzesło z możliwością regulacji, biurko, przestrzeń do przechowywania niezbędnych dokumentów itp.). Pracownicy powinni odbyć szkolenia BHP, w trakcie których dowiedzą się jaka postawa jest najmniej obciążająca dla kręgosłupa i mięśni i jak unikać chorób związanych z siedzącym trybem pracy.