Roboty budowlane w zimie nie są wstrzymywane, co widać na wielu placach budowy, m.in. w Pruszkowie, Grodzisku Mazowieckim czy w Warszawie. Ich prowadzenie w tym okresie wymaga zastosowania dodatkowych zabezpieczeń i procedur, dzięki którym zachowane zostaną zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. Pierwszym krokiem jest przygotowanie odpowiedniej dokumentacji, przeszkolenie pracowników oraz zaplanowanie harmonogramu prac z uwzględnieniem kaprysów zimowej aury.

Dokumentacja techniczna

Rozpoczęcie robót musi poprzedzać dokumentacja techniczna, uwzględniająca zimowe warunki pracy. Składa się ona z harmonogramów, opisów wybranych metod wykonywania robót budowlanych oraz kosztorysu.

Harmonogramy

Harmonogramy uwzględniają wszystkie rodzaje zadań na budowie (od zaplanowania zatrudnienia, poprzez zapotrzebowanie na maszyny i urządzenia, aż po dostawy surowców i materiałów). W zimie konieczne jest również uwzględnienie pracy urządzeń grzewczych i zabezpieczenie odpowiedniej ich liczby w stosunku do prowadzonych prac.

Przygotowany grafik musi być elastyczny – wskazane jest pozostawienie czasowego „bufora bezpieczeństwa” na wypadek wystąpienia niekorzystnych warunków pogodowych. Prowadzenie prac uniemożliwia m.in. temperatura poniżej -15°C, szadź, gołoledź oraz silny wiatr.

Opisy techniczne

Opisy techniczne służą potwierdzeniu wyboru metody i technologii prac, wraz z uzasadnieniem ekonomicznym. Zimą powinny dodatkowo obejmować sposoby prawidłowego wykonywania prac z uwzględnieniem zimowych warunków pogodowych oraz informację, kiedy prowadzenie takich prac jest niemożliwe.

Ważnym elementem opisu technicznego jest organizacja placu budowy, magazynów oraz utrzymanie dróg dojazdowych. Optymalna powinna maksymalnie skracać czas pomiędzy pobraniem materiałów z magazynu i dostarczeniem ich na miejsce montażu, szczególnie wtedy, gdy magazyny są ogrzewane.

W dokumentacji muszą się znaleźć także informacje dotyczące wpływu warunków atmosferycznych na pracę maszyn (np. sposoby zabezpieczenia urządzeń przed oblodzeniem i postępowanie w przypadku, gdy takie oblodzenie wystąpi).

Każdy pracownik, który będzie wykonywał swoje obowiązki w temperaturze poniżej 0°C, musi mieć odpowiednie szkolenie BHP. Powinno ono uwzględniać m.in. wszystkie powyższe informacje i być rozszerzone o ryzyka zawodowe związane z wykonywaniem pracy na otwartej przestrzeni, w niekorzystnych warunkach atmosferycznych.

Kosztorys zimowy

Zimowe prace w budownictwie są droższe średnio o ok. 10%. Wynika to nie tylko z konieczności zastosowania innych technologii, odpowiedniego przygotowania placu budowy czy zapewnienia pracownikom ciepłej odzieży i dodatkowych szkoleń BHP. To także potrzeba przygotowania urządzeń grzewczych, opału czy skalkulowania zmniejszonej wydajności pracy w niekorzystnych warunkach atmosferycznych. Kosztorys powinien uwzględniać również wydatki ponoszone w okresach przestoju, spowodowanych np. zbyt niskimi temperaturami lub silnym wiatrem.

Stworzenie dokumentacji technicznej jest podstawą do przygotowania dokumentacji prawnej.

Działania na placu budowy

Jeszcze przed rozpoczęciem okresu zimowego w budownictwie (umowny początek to 1 listopada) konieczne jest sprawdzenie i przygotowanie placu budowy do nadchodzącej zimy.

Kontrola BHP powinna zwrócić szczególną uwagę na uporządkowanie terenu, przygotowanie miejsc pod magazyny i składy materiałów oraz naprawę ciągów pieszych i dróg dla ruchu kołowego. Ważnym elementem kontroli jest również zabezpieczenie wykopów.

Ochrony przed zimnem wymagają wszystkie instalacje, które mogą ulec uszkodzeniu po spadku temperatury poniżej 0°C. Służba BHP musi przygotować urządzenia niezbędne do podgrzewania materiałów, by były dostępne po nadejściu mrozów. W otwartym terenie warto pomyśleć również o osłonach przeciwśniegowych, które zapobiegną nawiewaniu śniegu na budowę.

Przed rozpoczęciem budowlanych prac zimowych należy przygotować odpowiednią odzież dla pracowników, jak również zaplecze socjalne, gdzie będą mogli ogrzać się, zjeść ciepły posiłek oraz wysuszyć przemoczone ubranie.

Dziennik budowy

W okresie zimowym wpisy w dzienniku budowy powinny zostać rozbudowane o informacje dotyczące warunków atmosferycznych, temperatury i przygotowania materiałów budowlanych. Kierownik robót powinien na bieżąco kontrolować pogodę, by móc zabezpieczyć konstrukcje, maszyny i materiały przed np. śnieżycami czy silnym mrozem, a także zaplanować najbliższe prace.

Informacje pogodowe wpisuje się od dziennika budowy, wraz z danymi dotyczącymi technologii wykonania prac oraz zabezpieczenia ich przed mrozami (osłony termiczne, podgrzewanie, domieszki chemiczne itp.). Pozwala to w razie potrzeby odtworzyć zastosowane procedury.