Sprawozdanie z działalności Państwowej Inspekcji Pracy za 2013 rok ujawniło wiele problemów związanych z bezpieczeństwem, przestrzeganiem prawa pracy i nadzorem BHP.

Wśród najczęściej spotykanych nadużyć PIP wymieniła zatrudnianie osób na umowy cywilnoprawne w sytuacjach, gdy zakres i rodzaj wykonywanych przez nie obowiązków wskazywałyby raczej na umowę o pracę. Pracodawcy oferowali swoim pracownikom umowy o dzieło i umowy zlecenia, unikając tym samym odprowadzania podatków oraz składek na ubezpieczenie emerytalne i wypadkowe. Jednocześnie umowy cywilnoprawne zwalniały ich z konieczności ewidencjonowania czasu pracy, a pracownikom nie dawały możliwości otrzymania dodatkowego wynagrodzenia np. za pracę w nadgodzinach lub w dni świąteczne. W niektórych z kontrolowanych firm nadzór BHP już wcześniej zwracał uwagę na te praktyki.

Równie powszechny był brak pisemnej umowy z zatrudnionym (zatrudnienie „na czarno”, bez wymaganych badań lekarskich i kursów BHP – w 18% z kontrolowanych firm) oraz zawieranie umów na czas określony, na bardzo długie okresy (np. 10, a nawet 20 lat – 13% wszystkich skontrolowanych umów na czas określony). Problematyczna jest także ewidencja czasu pracy po zmianach oraz terminowe wypłacanie wynagrodzeń (w 14% kontrolowanych firm wynagrodzenia nie były w ogóle wypłacane, a w 15% były wypłacane po terminie). Jako przyczynę ww. zjawisk PIP wskazał chęć zaoszczędzenia na kosztach pracy przez pracodawców (w celu zwiększenia konkurencyjności na rynku), nieznajomość przepisów, a także świadome próby obchodzenia prawa.

Dane będące podstawą do opracowania tego raportu zostały zebrane w 2013 roku. Również w 2014 trwają wzmożone kontrole PIP (zaobserwowano je m.in. na terenie Pruszkowa, Piastowa oraz Grodziska Mazowieckiego), a skala ujawnionych naruszeń pozwala przypuszczać, że z roku na rok aktywność Inspekcji będzie coraz większa.

Pełny raport PIP można pobrać ze strony: http://www.pip.gov.pl/pl/f/v/100996/sprawozdanie2013.pdf#page=13