Hałas jest czynnikiem szkodliwym dla zdrowia, jednym z najczęściej występujących w środowisku pracy. Narażenie na niego wpływa negatywnie nie tylko na słuch (mogąc prowadzić m.in. do jego utraty), ale również na kondycję psychiczną, precyzję wykonywania zadań oraz układ nerwowy. Może również powodować problemy ze wzrokiem.

Jednak nie każde natężenie hałasu jest szkodliwe dla człowieka. W Rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 sierpnia 2005 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne (Dz.U. 2005 nr 157, poz. 1318) doprecyzowano jakie wartości są szkodliwe. Rozporządzenie mówi również o ocenie ryzyka zawodowego i sposobach zapobiegania negatywnym skutkom długotrwałego hałasu.

Maksymalny poziom hałasu

Określenie maksymalnego natężenia hałasu dopuszczalnego na stanowisku pracy znajduje się w załączniku do Rozporządzenia. By precyzyjnie go określić, nadzór BHP powinien nie tylko zbadać liczbę decybeli, ale również czas narażenia na hałas, maksymalne poziomy dźwięków A i C oraz to, czy pracownik nie podlega szczególnej ochronie (nie jest młodociany lub w ciąży). Zestawienie tych wartości przedstawia tabela:

Maksymalny poziom drgań mechanicznych

Rozporządzenie reguluje również zasady pracy w warunkach narażenia na drgania mechaniczne. Podobnie jak w przypadku hałasu, pracodawca powinien przeprowadzić ocenę ryzyka zawodowego, a w sytuacji przekroczenia norm zastosować środki ochronne. Normy dla drgań przedstawia poniższa tabela:

Ocena ryzyka zawodowego

Jeżeli powyższe wartości zostaną przekroczone, wówczas pracodawca ma obowiązek przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego i wprowadzenia zmian, które te przekroczenia wyeliminują.

Ocena ryzyka powinna obejmować poziom hałasu / drgań, rodzaj narażenia oraz czas trwania w odniesieniu do dopuszczalnych norm. Musi również zawierać informacje o wpływie na zdrowie, a także o interakcjach z innymi czynnikami (np. z substancjami chemicznymi, które mogą uszkadzać słuch). Używany w trakcie prac sprzęt powinien być dokładnie opisany z uwzględnieniem wszystkich parametrów hałasu i drgań. Dodatkowo do oceny można załączyć wyniki badań pracowników.

Minimalizowanie hałasu w miejscu pracy

Pracodawca ma obowiązek podjąć działania, których celem jest zminimalizowanie wpływu hałasu. Pierwszym krokiem powinien być dobór odpowiednich środków ochrony zbiorowej i zmiana organizacji pracy (np. wprowadzenie dodatkowych przerw). Jeżeli jest to niemożliwe, konieczne staje się zastosowanie środków ochrony indywidualnej (np. ochronników słuchu lub rękawic ochronnych).

Miejsca narażone na przekroczenie normy hałasu muszą być oznakowane. Pracownicy powinni mieć również dostęp do pomieszczenia, gdzie mogą spędzić przerwę. Miejsce to musi być ciche – nie mogą być w nim przekroczone normy hałasu i drgań.

Pracodawca ma również obowiązek przeprowadzenia szkolenia BHP, podczas którego zapozna pracowników z wynikami oceny ryzyka, omówi potencjalne zagrożenia i sposoby zapobiegania. Zatrudnieni powinni też zostać poinformowani o profilaktyce zdrowotnej oraz o przyczynach i objawach chorób powodowanych hałasem lub drganiami. Dodatkowo każdy z nich musi zaznajomić się z bezpiecznym sposobem wykonywania swoich obowiązków i nauczyć poprawnie używać środków ochrony osobistej.

Szkolenie BHP może być prowadzone przez nadzór BHP lub specjalistyczną firmę zewnętrzną.